Op weg naar een woonmaatschappij voor Ieper, Heuvelland en Mesen…

Sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren moeten plaats ruimen voor de zgn. woonmaatschappijen. De Vlaamse regering heeft de sector van de sociale huisvesting grondig hervormd. Binnen een jaar spreken we niet langer van sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) en sociale verhuurkantoren (SVK’s), maar van woonmaatschappijen. De Vlaamse regering wil evolueren naar een efficiëntere sociale huisvesting. Daarom besloot ze dat tegen 1 januari 2023 een samensmelting op te leggen aan de verschillende sociale huisvestingsactoren. Het is de bedoeling dat nog hooguit één sociale woonorganisatie actief is per gemeente of stad. Dat zal de ‘woonmaatschappij’ worden. Diezelfde woonmaatschappij kan wel actief zijn in meerdere steden en gemeenten. Zo’n fusieoperatie is
een heus huzarenstukje. Niet alleen moeten de werkingen van de sociale verhuurkantoren en de sociale huisvestingsmaatschappijen geïntegreerd worden, maar zal er ook met heel veel patrimonium moeten worden geschoven. Over een aantal aspecten zijn al beslissingen genomen. Over tal van zaken moet nog worden beslist.
Hoe die woonmaatschappij er zal uitzien schetsen we in onderhavig artikel.

Het werkingsgebied

De Vlaamse regering heeft op 4 februari 2022de werkingsgebieden van de toekomstige WM vastgelegd, wat het sluitstuk van het regelgevend kader vormt om tot de effectieve vorming van WM over te kunnen gaan. Dit gebeurde na advies te hebben ingewonnen van de lokale besturen. Het was de bedoeling dat deze afbakening ook past binnen de regiovorming die minister van binnenlands bestuur, Bart Somers, voor ogen had.

De erkenning

De woonmaatschappij zal een autonome organisatie zijn. Ze wordt dus geen onderdeel van een overheidsadministratie. Ze neemt de juridische vorm aan van een besloten vennootschap (BV) met eigen statuten. Die Vlaamse overheid legde voorwaarden op waaraan een woonmaatschappij moet voldoen om erkend te worden. Aan te leveren stukken, bewijsmateriaal en te formuleren engagementen en taakstellingen in voorbereiding van de erkenning van de nieuwe woonmaatschappij zijn door de Vlaamse regering als volgt geformuleerd: Een ontwerp van statuten, opgesteld volgens de modelstatuten, vermeld in artikel 4.101 van het besluit van de Vlaamse regering. Een financieel plan dat de financiële leefbaarheid van de woonmaatschappij voor de komende tien jaar aantoont.

De erkenningsaanvraag bevat verder een toelichting en, in voorkomend geval, bewijsstukken over:

a) het werkingsgebied waarvoor een erkenning als woonmaatschappij wordt aangevraagd (zie verder);
b) de activiteiten buiten het werkingsgebied in een overzicht met duiding erbij;
c) de wijze waarop een voldoende laagdrempelige bereikbaarheid voor de doelgroep wordt gewaarborgd;
d) de aandeelhouders van de toekomstige vennootschap, met inbegrip van het aantal aandelen dat ze elk bezitten en de stemrechten die aan die aandelen zijn verbonden;
e) het sociaal woonpatrimonium waarover de vennootschap beschikt, hetzij als houder van een zakelijk recht, hetzij als verhuurster van woningen ingehuurd overeenkomstig artikel 4.40,4° van de Vlaamse Codex Wonen (VCW), binnen het werkingsgebied van de nieuwe woonmaatschappij;
f) de expertise en kennis op het vlak van sociale verhuuractiviteiten en sociale huisvesting;
g) de personeelsformatie – organogram;
h) de wijze waarop wordt voldaan of zal worden voldaan aan de vereiste om 1.000 woningen in beheer te hebben, niet de in huur genomen woningen;
i) de inschrijvings- en toewijzingsprocedure en het interne huurreglement;
j) de huurdersbegeleiding en -participatie;
k) de lokale netwerkvorming, de lokale inbedding en verankering, gestaafd met een advies van de lokale besturen in het werkingsgebied;
l) de interne controle;
m) het debiteurenreglement

Cvba Ons Onderdak en vzw De Woonsleutel zullen samen een nieuwe woonmaatschappij vormen voor Ieper, Heuvelland en Mesen.

Eens erkend, is de woonmaatschappij verantwoordelijk voor de behoorlijke uitvoering van het sociale woonbeleid in Ieper, Heuvelland en Mesen. Een greep uit de opdrachten die woonmaatschappijen zullen moeten uitvoeren: het ontwikkelen van een voldoende aanbod van sociale huurwoningen of sociale koopwoningen, bijdragen aan de herwaardering van het woningbestand, verwerven van gronden en panden voor de realisatie van sociale woonprojecten, het huren of in erfpacht nemen van woningen of kamers op de private huurmarkt om sociaal door te verhuren aan woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden, het begeleiden van huurders om hen vertrouwd te maken met hun rechten en plichten, het samenwerken met lokale besturen en woon- en welzijnsactoren… Deze doelstellingen zijn zowat een optelsom van de activiteiten van de huidige sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren. Het is de bedoeling dat de woonmaatschappij zorgt voor een ruimere en kwaliteitsvolle sociale huurmarkt.